خاتم کاری مهمترین محصول صنایع دستی ایران در غرب

منبت­کاری شاخه­ای از صنایع دستی است که در آن نقش­ها به صورت برجسته روی سطح کار ایجاد می­شوند. منبت­کاری روی چوب یکی از زیر شاخه­های این هنر و رایج­ترین آن است. البته در برخی هنرهای دیگر چوبی مانند خراطی، ابزارکاری و معرق نیز از فرآیند­های مشابهی کمک گرفته می­شود که نمی­توان از آن­ها به عنوان منبت یاد کرد. تفاوت معرق و منبت در این است که در صنعت معرق قطعات چوب به صورت برش خورده در کنار هم قرار می­گیرند تا طرح اصلی را شکل دهند؛ در حالی که منبت­کاری همان کنده­کاری غیرهمگن روی چوب برای رسیدن به نقش برجسته مطابق طرح­های مورد نظر است به گونه­ای که طرح روی چوب نقش بندد. از آن روی که طرح­های اولیه منبت سنتی بیشتر گل­ها و گیاهان بودند، نام منبت با ریشه نبات به معنی گل و گیاه برای این هنر برگزیده شد.

ما را در کانال آپارات دنبال کنید.

چه در ایران و چه در خارج از ایران منبت­کاری قدمتی چند هزار ساله دارد. زیرا ماده اولیه و اصلی آن چوب است که در بیشتر نقاط جهان به وفور یافت می­شد؛. قدیمی‌ترین اثر منبت موجود که تاریخ نیمه­ی اول قرن سوم هجری قمری را دارد یک لنگه در چوبی متعلق به مسجد جامع عتیق شیراز است که در دوره­ی ساخته شده است. شهر آباده به عنوان شهر ملی منبت در لیست شهرهای صنایع ‌دستی کشور ثبت شده‌ است. هنر منبت­کاری و کنده­کاری چوب هم‌ اکنون در بسیاری از شهرهای ایران رایج است.

مواد اولیه منبت انواع چوب درختان می‌باشد هرچه جنس چوب محکم­تر و فشرده­تر باشد کار منبت بهتر و زیباتر و با دوام­تر می‌باشد. مثل چوب گردو، شمشاد، گلابی. در این هنر، ابتدا طرح مورد نظر روی چوب کشیده شده و حکاکی شده و سپس به صورت برجسته و حجم­دار در آورده می‌شود.

منبت­کاری نیز مانند خاتم­کاری از هنرهائی است که در دوران صفویه راه پیشرفت و ترقی را به سرعت پیمود و هنرمندان منبت­کار آثار بسیار زیبائی در این دوره از خود باقی گذاردند ولی در دوره­ی قاجاریه به علت عدم توجهی که به هنر و هنرمندان شد، این هنر نیز در بوته­ی فراموشی ماند و رو به انحطاط نهاد، تا این که با ظهور سلسله پهلوی خوشبختانه هنر منبت نیز مانند سایر صنایع مستظرفه مورد توجه خاص رضا شاه سر سلسله دودمان پهلوی قرارگرفت و موجبات احیای این هنر فراهم گشت و منبت­کاری که تا این زمان در حال رکود بود مجدداً راه تکامل و تطور را پیمود.

Published by bazarerouzeiranian

A platform for exchanges of producers and consumers of agricultural products

Leave a comment

Design a site like this with WordPress.com
Get started